Technologie maakt oefenen effectiever en leuker
Technologie maakt oefenen effectiever en leuker
Het team van Rob van Geel houdt zich dagelijks bezig met terrorisme en extreem geweld. Met diverse hightech oefenvormen brengt Kobalt de politie van overmorgen al regelmatig in de praktijk.
Crisis-proof
Na de aanslagen op Charlie Hebdo en Bataclan in Frankrijk in 2015 vroegen de politie en het Openbaar Ministerie in Midden-Nederland zich kritisch af: zijn wij eigenlijk wel voldoende crisis-proof als het gaat om terreurdreiging? Een klein regionaal team beet zich in deze vraag vast. De afgelopen jaren opereerde het team onder verschillende namen: OTO CT (Opleiden, Trainen, Oefenen ContraTerrorisme), Programma CTER (ContraTerrorisme, Extremisme en Radicalisering) en PEGT (Preparatie Extreem Geweld en Terrorisme). Sinds 1 januari 2020 is het team overgegaan naar de naam Kobalt en is het mandaat verbreed naar het verbeteren van de gehele operatie. Teamleider Rob is druk bezig om de organisatie te versterken. Op landelijk niveau werkt het team inmiddels samen via het Deelprogramma Voorbereiden van de portefeuille CTER.
Hyperrealistisch oefenen
Samen met collega’s door het hele land organiseert Team Kobalt verschillende soorten hyperrealistische oefeningen. Van kleinschalige 'table tops' tot grootse en meeslepende oefeningen met tweeduizend mensen in een groot aantal politie-eenheden. Wat de oefeningen gemeen hebben, is dat ze zich richten op een groot deel van de organisatie: niet alleen de spreekwoordelijke zwaailichten, maar bijvoorbeeld óók de opsporing en de informatieorganisatie. Tijdens de oefening graven deelnemers naar informatie en doen daarbij een beroep op allerlei nieuwe technologieën en intelligence.
Hoewel technologie een belangrijke bijdrage levert aan een goede oefening, valt of staat het resultaat uiteindelijk met de verbeeldingskracht van de deelnemers, vertelt Rob.
“Het begint natuurlijk met een overtuigende verhaallijn. Maar we besteden ook veel aandacht aan de communicatie over de oefeningen. Elke oefening krijgt bijvoorbeeld een tot de verbeelding sprekende naam en een eigen logo."

Belangrijk is verder de bereidheid van deelnemers om te oefenen en om eerlijk te zijn over hun keuzes en dilemma’s, benadrukt Rob. “Een open en actieve houding zal in de toekomst alleen maar belangrijker worden. Het is een wezenlijk kenmerk van de politiemedewerker en leidinggevende van overmorgen.”
On the job ontwikkelen
In het oefenen met nieuwe technologie om de eigenschappen van de politiemensen van overmorgen te versterken, ziet Rob een belangrijke rol voor training on the job. “Dat hoeft niet alleen maar met hyperrealistische oefeningen. Apps, games en bordspellen kunnen bijvoorbeeld ook al veel effect hebben. Komend jaar willen we voor het eerst ook zogenoemde bergoefeningen gaan doen, die bij uitstek geschikt zijn voor een stil moment in de nachtdienst.” Rob legt uit hoe het werkt. “Op het Operationeel Centrum in Midden-Nederland staat standaard een koffer met daarin dertig verzegelde enveloppen. Alle oefeningen hebben de naam van een berg. Zo hebben we de Mont Blanc en Everest. Op een rustig moment kan de oefenleiding het initiatief nemen om de koffer erbij te pakken en een bergoefening te starten. De instructie is dan bijvoorbeeld: er is een vrouw een auto ingetrokken, duidelijk met verzet, kenteken is gespot – spoor de betreffende auto op. Zo kunnen medewerkers al werkende leren en bouwen aan hun eigen ontwikkeling en die van hun team, en hopelijk in de toekomst ook samen met externe partners.”
Ideeën van buiten
Bij het ontwerpen van een oefening gebruiken Rob en zijn collega’s hun eigen ervaringen met gaming. Daarnaast benutten ze de ervaringen, inspiratie, kennis, expertise en verbeelding van anderen, zowel binnen de organisatie als daarbuiten. In de nabije toekomst zou Rob graag gebruik maken van een netwerk van gamebedrijven, die als vrijwilligers meedenken over het ontwerp van oefenscenario’s. “Onlangs mocht ik een workshop geven op The Next Web, hét event voor 'techies' in Europa. Ik vroeg de deelnemers hoe we als politie de mogelijkheden van technologie en intelligence nog beter zouden kunnen benutten. De ideeën barstten los. Een aantal van de ideeën was wat vergezocht, maar sommige suggesties waren heel slim. Zelf waren we daar nooit opgekomen.”
Lol met serious gaming
Rob noemt nog een aspect van de politie van overmorgen dat hem in zijn werk drijft: oefenen en leren mogen leuk zijn. “Vandaar dat we graag de term 'serious gaming' gebruiken. Onze oefeningen moeten realistisch zijn en van A tot Z zijn doordacht, en tegelijkertijd mogen ze venijn, sarcasme en humor bevatten. Ik ben ervan overtuigd dat mensen in onze organisatie daar het meeste van leren." Rob ziet mensen opleven wanneer ze meedoen aan vormen van serious gaming. “Ze leren er niet alleen van, er heerst ook een gevoel van: ik was erbij. Veel mensen hebben er lol in. Dat vind ik gaaf om te zien. De behoefte in onze organisatie aan positiviteit is groot. We hebben fantastisch werk en politiemensen zijn intrinsiek heel gemotiveerde mensen. Mensen die lol hebben in het werk én verder leren, doen de organisatie goed. En serious gaming kan daar zeker een rol in spelen.”
Winnen
Veel bedrijven die technologie en intelligence inzetten, stellen de (interne) ontwikkeltijd koste wat het kost veilig, weet Rob. “Bedrijven zoals Google maken er werk van om interne capaciteit gegarandeerd vrij te maken voor innovatie-ontwikkeling. Bij de politie is het werken aan zaken die de organisatie verbeteren dikwijls het ondergeschoven kindje. Gezien de enorme operationele druk op onze organisatie is dat best begrijpelijk. Tegelijkertijd willen we onze blik juist richten op overmorgen, en in dat opzicht is er nog zó veel te winnen. We hebben zó veel deskundigheid, expertise, creativiteit én verbeelding in huis. Dat kapitaal moeten we scouten, bundelen en de ruimte geven. Dat is wat mij betreft de grote uitdaging waar we nu voor staan.”