Samenwerken zonder vooraf te weten hoe het resultaat er precies uitziet
Samenwerken zonder vooraf te weten hoe het resultaat er precies uitziet
Theo van der Plas en Bas Testerink werken aan de politie van de toekomst. De toekomst begint vandaag al, vertellen ze. Het Nationaal Politielab AI laat zien hoe kunstmatige intelligentie het politiewerk op een slimme manier kan ondersteunen.
Snelle veranderingen
Theo van der Plas is programmadirecteur Digitalisering & Cybercrime en sponsor van het Nationaal Politielab AI. Bas Testerink is onderzoeker bij het lab en leidt het Team Wetenschappelijke Ontwikkelingen (TWO). Dat de wereld momenteel op allerlei vlakken enorm snel verandert, is Theo en Bas wel duidelijk. De politie staat middenin die veranderende wereld. Zijn de veranderingen met het huidige tempo nog wel bij te houden, zeker als het gaat om technologische ontwikkelingen? Heeft de politie op tijd een antwoord klaar? Alleen als er nieuwe coalities worden gesloten, stellen Bas en Theo. Ze pleiten niet alleen voor meer samenwerking met de bestaande veiligheidspartners, maar vooral ook voor nieuwe coalities: samenwerking met minder voor de hand liggende partijen. Met ‘unusual suspects’. Bovendien merken Bas en Theo dat ook de manier waarop de politie met anderen samenwerkt anders is dan voorheen.
"Op sommige plekken zien we de politie van overmorgen al in de praktijk"
Een voorbeeld van overmorgen
Op sommige plekken zien Bas en Theo de politie van overmorgen al in de praktijk. Het Nationaal Politielab AI vinden ze hiervan een mooi voorbeeld. De kiem van deze nieuwe coalitie is enige tijd geleden al gelegd door Dominique Roest in Amsterdam. Inmiddels is hieruit een samenwerking opgebloeid tussen de politie, de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Utrecht. In het Nationaal Politielab AI wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan dat zich toespitst op de politiepraktijk. Het lab besteedt in het bijzonder aandacht aan de manier waarop kunstmatige intelligentie politiewerk kan ondersteunen. Dat de politie behoefte heeft aan dit type kennis is evident: datagedreven werken zal steeds belangrijker worden. Politiemensen worden geacht sneller en beter te interveniëren of te handelen. Data kunnen daarbij een grote hulp zijn en zullen steeds meer centraal staan in de politiepraktijk van nu én overmorgen.
Win-winsituatie
In het Nationaal Politielab AI wordt anders samengewerkt dan hoe politie en universiteiten het gewend waren. Normaliter doet de politie een (losse) aanvraag bij een universiteit om een onderzoek uit te voeren. Universiteiten vertalen dan dikwijls een bestaand wetenschappelijk concept naar wat de politie nodig heeft. Met de samenwerking in het Nationaal Politielab AI wordt wetenschappelijke kennis in de volle breedte benut, speciaal voor de politiepraktijk. De politie krijgt daardoor bruikbare en specifiek op de politie toegepaste wetenschappelijke kennis aangereikt. Wetenschappers op hun beurt worden in staat gesteld meer waarde en betekenis toe te voegen aan het theoretische onderzoek.
De politie van overmorgen is een zelfredzame partij op het gebied van techniek en veiligheid
Betekenisvol werk
Sinds kort werken in het Nationaal Politielab AI diverse promovendi en studenten, en daarmee indirect ook hun wetenschappelijke leiding, aan vraagstukken van de politie. Theo en Bas merken dat het werken aan de politie van overmorgen voor de wetenschappers een extra drijfveer is om zich bij het lab aan te sluiten: ze voelen dat het om betekenisvol werk gaat. Ze ervaren dat de politie een bijzondere maatschappelijke opgave heeft en dat het werk van politiemensen heel uitdagend en afwisselend is. Voor een aantal van hen was de betrokkenheid bij het lab zelfs aanleiding om de overstap naar de politie te maken. Een mooi neveneffect van deze nieuwe coalitie.
Al doende leren
Of de samenwerking in het Nationaal Politielab AI een succes zou worden, was vooraf niet bekend. Volgens Bas en Theo heeft juist dat onbekende bijgedragen aan het succes. Theo: “Ik denk dat dit in de toekomst kenmerkend wordt voor samenwerkingen in nieuwe coalities. Je weet van te voren wel je doel, maar niet wat je precies samen ontwikkelt. Dus wat het oplevert, en hoe dat er precies uitziet, zal in de loop van de tijd moeten blijken. Dat kan ook niet anders, want de omgeving verandert soms sneller dan dat je vooraf kunt plannen. Dus is het een kwestie van al doende leren.”
Onderdeel van een grotere coalitie
Het Nationaal Politielab AI is inmiddels onderdeel van het Innovation Centre AI (ICAI). Dit nationale initiatief verbindt academische, private en overheidspartijen die zich bezighouden met AI-ontwikkelingen. Momenteel heeft ICAI zestien partnerorganisaties en elf onderzoekslaboratoria, waaronder het Nationaal Politielab AI. De samenwerking binnen ICAI biedt de politie nieuwe perspectieven, contacten met jong technisch talent en een verbinding naar AI-coalities in andere landen.
"We onderzoeken hoe je je kantooromgeving kunt meenemen op je tablet"
Efficiënter en makkelijker surveilleren
Wat wordt er dan precies ontwikkeld door het Nationaal Politielab AI? Bas vertelt dat het onder meer gaat om methoden om slimmer en makkelijker te kunnen surveilleren op straat. “We onderzoeken bijvoorbeeld hoe je je hele kantooromgeving kunt meenemen op je tablet. En hoe je apparatuur kan bedienen zonder dat je je ogen van de weg hoeft te halen. Maar we kijken ook naar de mogelijkheid om online aangifte te doen na online winkeldiefstal of handelsfraude.” In het Nationaal Politielab AI gaat het niet over methoden zoals ‘predictive policing’. Het draait vooral om onderzoek dat het politiewerk simpelweg beter en efficiënter kan maken. Zodat het makkelijker wordt voor collega’s en de dienstverlening verbetert.
AI voor de afhandeling van rechtshulpverzoeken
Hulpvragen uit het buitenland zijn een van de thema's waarmee het Nationaal Politielab AI zich bezighoudt. Internationale rechtshulpverzoeken kosten veel tijd om te verwerken. Vaak moeten er gegevens worden gezocht – van personen, voertuigen en documenten – in allerlei verschillende systemen. Dit proces verloopt grotendeels handmatig; er moet veel worden (over)getikt en opgezocht in verschillende bronnen. Een foutje is dan snel gemaakt. Zeker als er ook nog verschillende spellingsvormen en alfabetten worden gebruikt. AI kan routinematige zaken overnemen en informatie helpen interpreteren. Ook kan AI een schifting helpen maken in de verzoeken en adviseren welke vragen het eerst moeten worden opgepakt. Zo worden politiemensen geholpen om met minder administratieve handelingen betere keuzes te maken.
Op eigen kracht de politie vernieuwen
Theo en Bas zien de politie van overmorgen als een zelfredzame partij op het gebied van techniek en veiligheid. Theo: “De politie hoeft niet alles zelf te doen. Maar we moet wel weten met welke partners en technieken we werken en beseffen dat we alleen succesvol kunnen zijn door samenwerking met andere partijen. Zelfredzaam zijn, is iets anders dan in je eentje staan of geïsoleerd zijn van de rest van de wereld. Coalities zoals het Nationaal Politielab AI laten zien hoe zelfredzaamheid werkt.”
Er werken binnen de politie veel mensen aan de toekomst van de politie en de inzet van technologie, weten Theo en Bas. Zo zijn daar DRIO’s en DLIO, DIT en THTC (op landelijk niveau), TROI (in de regio Amsterdam) en pre-development DICT. Volgens Bas is er minimaal één aspect dat al deze samenwerkingen gemeen hebben: “Allemaal zijn ze op eigen kracht begonnen om de politie te vernieuwen en te verbeteren.”